Poznato je da mnogi teolozi smatraju da sedam skupština pomenutih u Otkrivenju 2. i 3. glava predstavljaju sedam perioda kroz istoriju hrišćanstva sve do kraja odnosno do Drugog Hristovog dolaska. Iako je ovo predmet koji se zloupotrebljava od strane crkava u sistemu, nesumnjivo je da određena proročka primjena ove vrste postoji.
Činjenica da se Isus obraća 7 skupština u rimskoj provinciji Aziji, dok je u vrijeme kad je Otkrivenje pisano zasigurno bilo još hrišćanskih skupština na tom području, daje nam osnovane razloge da vjerujemo da je ovih sedam izabrano zbog duhovnih uslova koji su u njima postojali odnosno zbog zbirne lokalne i opšte primjene upućenih poruka. Ovi uslovi se mogu primijeniti na četiri načina:
- Oni opisuju uslove koji su postojali u tih sedam skupština kad im je Jovan pisao.
- Oni opisuju uslove koji su postojali u drugim skupštinama „tih dana“ i u „bilo koje drugo vrijeme“ u istoriji hrišćanstva.
- Oni opisuju stanja koja karakterišu i „pojedine vjernike“ i zbog toga Jovan svako pismo završava ovim podsticajem: „Ko ima uho, neka čuje šta Duh govori skupštinama“ (Otk. 2:7,11,17,29; 3:6,13,22).
- Oni opisuju sedam karakteristika istorije hrišćanstva od prvog vijeka do danas, ali koje nemaju strogi sukcesivni slijed u smislu „smjene“ jednog profila skupštine drugim. Na primjer, „gubitak prve ljubavi“ – ukor Efescima – je zajednička karakteristika koju mogu imati hrišćani svih vjekova, i sl.
U vezi sa poslednjom stavkom, najbolje što možemo izvući je sledeća podjela perioda hrišćanske istorije:
– Efes (značenje: poželjna) – apostolsko razdoblje prvog vijeka.
– Smirna (značenje: miomiris) – nevolje i progonstvo hrišćana pod Rimskim carstvom tokom 2. i 3. vijeka. (U periodu između 303-313. godine, bilo je desetogodišnje teško progonstvo hrišćana pod Dioklecijanom – Otk. 2:10.)
– Pergam (značenje: uzdignuti) – kompromisi sa paganstvom i ekumensko spajanje crkve i države u 4. i 5. vijeku.
– Tijatira (značenje: žrtveni prinos; zamak?) – prevladavajuća idolatrija u hrišćanskom svijetu kroz Srednji vijek; dominacija Papstva – lažnog proroka, predstavljenog kroz Balama i Jezebelu. Ovo poređenje odgovara istorijskoj stvarnosti, jer kao što je Balam simbol kompromisa sa paganstvom i navođenja Izraela na grijeh, tako je i Jezebela bila na poziciji vladarke u starom Izraelu i zavodila narod na otpad – što oboje odgovara djelovanju Papstva kroz religijsko-političku silu. Dalje, bacanje „Jezebele“ u „bolesničku postelju“ istorijski se ispunilo u gubitku supremacije papske crkve nakon isteka 1260 godina, 1798. godine. Svima koji „čine preljubu“ sa njom (u doktrinama i praksama) slijedi velika nevolja i pomori (Otk. 2:22,23), pred Hristov drugi dolazak.
– Sard (značenje: obnova) – period podizanja reformacije u 16. i 17. vijeku – ustajanje pojedinaca koji su izvodili ljude iz mrtvila „crkve“ po imenu.
– Filadelfija (značenje: bratska ljubav) – veliki hrišćanski preporod, obilježen snažnim misionskim djelom. U poruci Filadelfiji takođe nalazimo posebno Hristovo predstavljanje kao onog koji ima ključ koji „kad otvori niko ne može zatvoriti, a kad zatvori niko ne može otvoriti“. Istorijski to odgovara Njegovom prelasku u nebesku Svetinju nad svetinjama 1844. godine, po isteku 2300 proročkih godina iz Danila 8:14, radi završnog djela pomirenja odnosno Istražnog suda. Tada su se zatvorila vrata prvog dijela Svetilišta, a otvorila vrata Svetinje nad svetinjama, da bi se fokus Božjeg naroda posebno usmjerio na Zakon, pečaćenje na spasenje i pronošenje poslednjih poruka čovječanstvu (Otk. 14:6-12).
– Laodikeja (značenje: narod suda) – hrišćanstvo „poslednjih dana“, u vrijeme istražnog Božjeg suda, obilježeno mlakim stanjem, čije glavne mane su samozadovoljstvo, duhovna oholost i letargija, što onemogućava uvid u stvarno stanje stvari i nasušnom potrebom za istinskim pokajanjem. Izostanak pokajanja značiće propast ove skupštine koji se može porediti sa sudbinom pet ludih djevojka (Matej 25:1-13).
Jako je važno primijetiti da, budući da se o Gospodnjem dolasku govori u poslednje četiri poruke skupštinama (Tijatira – Otk. 2:25; Sard – Otk. 3:3; Filadelfija – Otk. 3:10,11; i Laodikeja – 3:18), to opet potvrđuje prethodnu konstataciju da se određeni uslovi tih skupština, njihovo djelovanje i obilježja nastavljaju uporedo sve do Hristovog drugog dolaska. Od pomenutih, Filadelfija ima obećanje da će biti sačuvana „iz časa kušnje“ (Otk. 3:10) koji je pred nama. Filadelfija „ima malo snage“ (jer je malobrojna), i takođe ima problem sa lažnim „Judejcima“ po imenu (crkvom koja se lažno predstavlja kao Božja), ali ona predstavlja one koji će kao pobjednici dočekati Hrista.
Božji narod se ne može ukalupiti u ustanove palog čovjeka, jer samo Gospod je kvalifikovan za ispitivanje srca i najdubljih naših misli i osjećanja (vidi Jeremija 17:10). Čak ni samim Božjim prorocima nije dato da se bave pretpostavkama ko se sve nalazi na Božjoj strani, a ko ne (vidi 1. Kraljevima 19:14, 18). Tako nešto ne može biti garantovano bilo kojom ustanovom (crkvom), teritorijom, državom ili porijeklom (vidi Jovan 3:6, 8; 4:20-24; Matej 13:28-30).
Naravno ni mi nemamo takve pretenzije, ali ono što možemo jeste da na osnovu onog što je otkriveno damo smjernice u pogledu toga ko su (ili ko će biti) nosioci Božjeg djela poslednjih dana. Jer „ko ima uho“ (dar ispravne duhovne percepcije i raspoznavanja stvari), taj može da „čuje“ (i razumije) „šta Duh govori skupštinama“!
Upoređivanje specifičnih pozitivnih karakteristika četiri skupštine koje će dočekati Hristov drugi dolazak
TIJATIRA: Ljubav, vjera, služba, istrajnost, dobra djela… (Otk. 2:19) Dočekaće Hrista oni koji budu držali „ono što imaju“ i koji nisu kontaminirani satanizmom (Otk. 2:24,25).
SARD: Malo ljudi „neuprljanih haljina“, dostojnih za spasenje (Otk. 3:4). Neophodno pokajanje da bi se spremili za Hristov dolazak (Otk. 2:3)
FILADELFIJA: Malo snage (malobrojnost); prate Hrista u Njegovom završnom djelu Istražnog suda na Nebu (Otk. 3:7); drže Njegovu riječ i ne odriču se Njegovog imena; trpeljivi su i istrajni. Sudionici su Drugog dolaska (Otk. 3:10) i prethodnog pečaćenja Očevim imenom na spasenje (Otk. 3:12; uporedi sa Otk. 14:1).
LAODIKEJA: Imaju obećanje da biti sa Gospodom, ali samo revni i oni koji zaista prihvate ukore i opomene i pokaju se (Otk. 3:19-21).
Negativne karakteristike
TIJATIRA: „Trpi“ lažnog proroka koji je navodi na idolatriju i blud (Otk. 2:20). To ukazuje na podložnost lažnom religijskom autoritetu i nespremnost na odlučno odvajanje.
SARD: Hrišćanstvo samo po imenu (Otk. 3:1; vidi: Isaija 4:1); preostalo veoma malo istinskog Božjeg u njima koje je neophodno ojačati (Otk. 3:2).
FILADELFIJA: Nema opomena zbog negativnih karakteristika. Ima problem sa „Sotoninom sinagogom“ koja se lažno predstavlja kao „prava crkva“ (Otk. 3:9).
LAODIKEJA: Stanje mlakosti i bljutavosti – ni „hladni“ ni „vrući“ (Otk. 3:15). Biće „izbljuvani“ iz Hristovih „usta“ svi takvi tj. izgubljeni (Otk. 3:16). Umišljaju da su „bogati“ i da im ništa nije potrebno – što ukazuje na duhovnu, intelektualnu i statusnu oholost. Nesvjesni su da su u Božjim očima „jadni i bijedni i siromašni i slijepi i goli“ (Otk. 3:17). Iz Hristovog savjeta (Otk. 3:18) očito je da nisu pročišćeni kao „zlato“ kroz vatru, tj. da nemaju istinsko hrišćansko iskustvo, zbog čega su u duhovnoj stvarnosti bijedni i siromašni. Oni su takođe duhovno slijepi jer ne koriste „mast za oči“ koje je istinsko prosvjetljenje u Božjoj Riječi. To je farisejsko stanje koje nipošto ne priznaje svoju slepoću (vidi: Jovan 9:39-41). U tome ih sprečava njihova umišljenost i suptilna lažna ljudska filozofija kojom su krivotvorili vjeru Hristovu. Oni su pred Bogom „goli“ jer nemaju na sebi haljine Hristove pravednosti. Ukupno uzevši, Laodikeja predstavlja veoma vješt falsifikat hrišćanstva, one koji zapravo nikad nisu otvorili vrata Gospodu da uđe i „večera“ s njima (Otk. 3:20), ali koji, kao pojedinci, ukoliko poslušaju savjete i opomene, mogu da se nađu među pobjednicima (Otk. 3:21).
Koji profil hrišćana od četiri pomenute skupštine će biti nosilac Božjeg djela poslednjih dana?
Više je nego očigledno da ubjedljivo najbolje predispozicije ima „Filadelfija“. Zašto?
- To je zajednica bratske ljubavi – neophodne za izlivanje „pozne kiše“, kao što je bio slučaj i sa apostolima na Pedesetnici koji su tada „svi bili zajedno na istom mjestu jednodušno“ (Djela 2:1).
- Oni su malobrojni i rasijani svuda po svijetu, što ukazuje da to mora biti pokret beskompromisnih nosilaca istine, i da nikako ne može biti nijedna vjerska zajednica (crkva) koja se nalazi u sistemu – kompromisu.
- Oni poznaju svu istinu i žive u skladu sa tom istinom i imaju postojanost i strpljenje. Kao takve Bog ih može izbaviti iz (predlog na grčkom originalu je „iz“ – ek – ne „od“) velike nevolje poslednjih dana.
- Oni imaju jednu od najvažnijih istina poslednjeg vremena o Istražnom Božjem sudu, tako da su najkompetentniji za nošenje završnih poruka svijetu.
- Posebno su osporavani od „Sotonine sinagoge“ koja se predstavlja kao „prava crkva“, ali zbog zbrke i mnoštva suptilnih laži samo Bog na kraju može dokazati da su zaista u pravu.
Šta diskvalifikuje ostala tri profila?
„Tijatira“ ima problem kontaminacije paganizmom, idolatrijom i okultizmom. Mogu samo pojedinci da budu pobjednici.
Iz „Sarda“ spasavaju se samo oni koji nisu uprljali haljine. „Sard“ predstavlja uglavnom one koji nisu bili spremni da nastave sa reformacijom, i kao takvi, čak i ako su iskreni vjernici, imaju velikih teškoća u prepoznavanju znakova vremena i Hristovog dolaska. Logično je da oni ne mogu biti nosioci Djela poslednjih dana.
„Laodikeja“ diskvalifikuje samu sebe suptilnim lažiranjem ispravnosti gdje je u suštini sve svjetovno i pogrešno, dok se istovremeno predstavlja kao najbolje i savršeno. To je najbeznadežnije moguće stanje koje potajno drži Hrista napolju, čak i teže od „hladnoće“ – otvorenog neprijateljstva Bogu – jer je pokajanje gotovo isključeno kao opcija. Da bi se „Laodikejci“ pokajali, oni moraju kao pojedinci poslušati i primijeniti svaki Hristov savjet i opomenu. Individualno, ta mogućnost je otvorena dok traje vrijeme Božje milosti (ili dok osoba sama ne iscrpi svoje vrijeme milosti), ali „Laodikeja“ kao profil hrišćana nipošto ne može biti ta koja će iznijeti Djelo poslednjih dana.
Napokon, Djelu poslednjih dana se mogu priključiti pojedinci iz sva tri navedena profila.
Filadelfija vs. Laodikeja
Tačno je da je „Laodikija“, što znači „narod suda“, poslednja, jer posle Istražnog Božjeg suda slijedi Drugi Hristov dolazak. I samo u tom smislu, ona je zaista „poslednja“. Opšte stanje u hrišćanstvu ovog vremena odgovara opisu karakteristika Laodikeje. Mi živimo u vremenu SIMULACIJE svih vrijednosti i simuliranja hrišćanstva. Crkve su postale eksperti u tome.
Da je Božja namjera bila da pokaže kako je „Laodikeja“ ujedno i nosilac Njegovog Djela poslednjih dana, onda bi ona morala ne samo nositi sva obilježja „Filadelfije“, već je i prevazići! Interesantno je takođe da nigdje ne stoji da je „Laodikeja“ mala, opet za razliku od Filadelfije.
Zbog svega navedenog, nameće se zaključak da dati redosled nikako ne treba poistovjećivati sa obaveznim progresom u vjeri i istini, ili da biti poslednji u nizu nužno podrazumijeva i status nosioca Djela, bez obzira na stanje. To je fatalna zabluda. I svakako najveći mogući razlog i podstrek da ukoliko sebe prepoznajete kao „Laodikejca“ ili svoju vjersku zajednicu kao „Laodikeju“ što prije poslušate Hrista, jer „Laodikeja“ kao „kolektiv“ nikad to neće napraviti. Ukoliko to očekujete, to je druga fatalna zabluda. Hristov poziv je ličan i Hristu možete otvoriti vrata samo vi, ne može neko drugi ili kolektiv („crkva“) za vas!
Osim ove kratke analize, naravno da moramo uzeti u obzir sve druge karakteristike Božjeg naroda navedene u knjizi Otkrivenja, kao i karakteristike Božjih neprijatelja, da bismo dobili pravilnu sliku. Ali čak i jedno ovakvo proučavanje, bazirano samo na „sedam skupština“ daje nam dovoljno pokazatelja za izvlačenje ispravnih zaključaka.
