Biblijski koncept svetosti definiše Boga kao sveto Biće (Isaija 6:3) po svom moralnom karakteru koji objedinjuje istinu, pravednost, ljubav i milost u najuzvišenijem smislu tih pojmova. „Posvećenje“ vezano za naše individualno stanje pred Bogom jednostavno znači „pripremljenost za spasenje“ prema načelima datim u Svetom Pismu i kroz razumnu spoznaju i prihvatanje Boga i Hrista (1. Jovanova 5:20). U Bibliji nema ni pomena o bilo kakvim spoljašnjim obilježjima svetosti, jer je to stvar duhovnosti i izgradnje karaktera po Božjem obličju. Međutim, u paganskoj koncepciji pažnja je usmjerena na vidljivo i čulno, na stvari koje fasciniraju i hipnotišu posmatrača lažnim sjajem i prikazima, formama koje uvode mozak u stanje nekritičkog razmišljanja i odsustva kontrole razuma (vidi Izreke 8:12; 14:8), što Sveto Pismo tretira kao idolatriju (2. Mojsijeva 20:4-6; 5. Mojsijeva 4:15-19).
Jedno od navodnih obilježja „svetih“ osoba su oreoli. Stoga ćemo istražiti njihovo pravo porijeklo.
„Oreol, takođe nazvan nimbus, u umjetnosti je sjajni krug ili disk oko glave svete osobe, predstava duhovnog karaktera kroz simbolizam svjetlosti. U helenističkoj i rimskoj umjetnosti bog Sunca Helios i rimski imperatori često se javljaju sa krunom od zraka. Zbog svog paganskog porijekla, ovaj oblik je izbjegavan u ranoj hrišćanskoj umjetnosti, ali obični cirkularni nimbus prihvaćen je od hrišćanskih careva za njihove zvanične protrete. Od sredine 4. vijeka, Hrist je takođe prikazivan sa ovim imperijalnim atributom, kao da je to Njegov simbol kao Jagnjeta Božjeg. U 5. vijeku ponekad je pridavan anđelima, ali tek je u 6. vijeku postao uobičajen za Devicu Mariju i druge svece. U jednom dijelu 5. vijeka, žive osobe dostojanstvenici često su oslikani sa kvadratnim nimbusima.
Oreol je redovno korišćen u predstavama Hrista, anđela i svetaca tokom Srednjeg vijeka. Često je Hristov oreol dijeljen na kvadrante linijama krsta ili natpisima sa tri trake koje su tumačene da označavaju Njegov položaj u trojstvu (oreol člana trojstva obično se prikazuje u obliku trougla). Međutim, od 15. vijeka sa porastom naturalizma u renesansnoj umjetnosti, nimbus je stvarao probleme u predstavljanju. Isprva je tretiran od nekih umjetnika iz Firence kao čvrsti objekat gledano u perspektivi, disk postavljen iza glave sveca. Neadekvatnost ovog rješenja dovela je do njegovog opadanja u italijanskoj umjetnosti u 16. vijeku i napuštanja od strane Mikelanđela i Ticijana. Na flamanskim crtežima 15. vijeka počeo se predstavljati kao zraci svjetlosti. Pod uticajem Kontra reformacije koja je nastojala da obnovi slavnu koncepciju religijske umjetnosti, ovu formu su prihvatili italijanski umjetnici kasnog 16. vijeka, posebno Tintoreto, kao realističnu svjetlost koja sija iz glave svete osobe. Ova nova interpretacija bila je standard u periodu baroka i najvećem dijelu sledećih religijskih radova.
Oreoli se takođe nalaze u budističkoj umjetnosti Indije, čija pojava datira od kasnog trećeg vijeka nove ere. Vjeruje se da su ovaj na Istok donijeli grčki osvajači.“[1]
U sakralnoj umjetnosti antičke Grčke, antičkog Rima, hinduizma, budizma, islama i hrišćanstva i ostalih religija svete osobe mogu biti prikazane sa oreolom u obliku kruga svjetlosti ili plamenom, a oreol može okruživati glavu ili čitavo tijelo, što je poznato kao mandorla. Interesantno, mandorla (badem) je često prikazana u obliku ženske vulve, što je takođe povezano sa „svetom geometrijom“ ljudskog tijela.
Porijeklo obožavanja lažnih bogova i sunčevih oreola
Prvi čovjek koji se objavio kao bog bio je Nimrod.[2] Njegova majka, Semiramis prozvala se „Majkom božjom“. Zajedno sa njihovim sinom, Tamuzom, oni su zamijenili obožavanje biblijskog Boga sa trojstvenim misterijskim bogom. Pošto je Tamuz oženio sopstvenu majku – on je bio oboje – „bog otac“ i „bog sin“.
„Sotona je pokušao konkurisati za lojalnost svijeta uspostavljanjem vrlo drevnog centra obožavanja sunca nazvanog Vavilon. Bio je to pokušaj Sotone da odbaci Boga i Njegov autoritet. Kolovođa u ovoj zavjeri bio je čovjek po imenu Nimrod. On je bio povezan sa početkom paganskog obožavanja sunca.“[3]
Kad se dogodila pometnja jezika u Babelu, raseljenici su ponijeli sa sobom tu religiju i raširili je po cijelom svijetu.
Svaki paganski bog i svaka paganska boginja primali su određeni aspekt obožavanja Nimroda i Semiramis. Za sve paganske bogove sunca na svijetu postoji tvrdnja da su rođeni 25. decembra. Isti taj datum je u vrijeme otpada hrišćanstva određen kao „rođendan“ Isusa Hrista, iako svi biblijski dokazi ukazuju da je Isus rođen u septembru mjesecu po današnjem kalendaru.
Paganizam je zbog svog ilegalnog djelovanja protiv pravog Boga i kvarenja izvorne religije pribjegavao upotrebi okultnog simbolizma. Stoga ćemo na ikonografiji najčešće zapaziti kako prikazani likovi šalju određenu signalizaciju. Pažljivo istraživanje obožavanje sunca kao glavnog simbola lažnih bogova i samog Sotone koji je tako obožavan preko predstavništva, pokazuje kakva je zapravo poruka tih simbola.
Kad slavite i obožavate „bebu Isusa“ 25. decembra, vi ste zapravo obmanuti u davanju slave, pažnje i obožavanja paganskom bogu sunca, u neznanju da to radite. To je tradicija koja se ponavlja vjekovima. Ali sada u vrijeme kad su informacije lako dostupne, ovakve obmane je relativno lako razobličiti i prikazati ih onakvima kakve zaista jesu – kao trik đavola da prenese obožavanje na sebe i svoje vlastito sjeme.
„Pagani su slavili rođenje sunca 25. decembra.“[4]
„25. decembar… festival proslavljan među neznabošcima, u precizno vrijeme u godini, u slavu rođenja sina vavilonske nebeske kraljice … boga sunca Nimroda … isti praznik je usvojila Rimska crkva davši mu ime Hristovo.“[5]
„25. decembar nije dan kada je rođen naš Spasitelj, već upravo dan i vrijeme kad su pagani vjekovima proslavljali rođenje boga sunca. Proučavanje ovog predmeta pokazuje koliko su daleko otpale crkvene vođe išle u njihovom naporu da integrišu hrišćanstvo i paganizam u jednu otpadničku religiju – čak stavljajući Hristovo rođenje na datum za usklađivanje sa paganskom proslavom rođendana boga sunca. U 5. vijeku Rimska crkva je zapovijedila da se rođenje Hristovo zauvijek obilježava 25. decembra – na dan starog rimskog praznika rođenja Sola (jedno od imena boga sunca).“[6]
„Zimski solsticij (25. decembar) bio je vrijeme u kojem su svi bogovi sunca od Ozirisa do Jupitera i Mitre proslavljani (njihov rođendan). Proslava je bila dekorisana Adonisovom jelkom, Saturnovim oreolom i granama imele koje su predstavljale paljenje vatre novorođenom bogu sunca.“[7]
Oreol ili nimbus predstavlja obožavanje boga sunca
„Simbolizam nimbusa ili oreola bio je rano u upotrebi među paganima koji su odredili njegovu formu. U spomenicima helenističke i rimske umjetnosti, glave bogova, heroja i drugih znamenitih osoba često se nalaze sa oreolom u obliku diska, krugom od svjetlosti ili zrakastom trakom. Oni su stoga posebno povezani sa bogovima i kreaturama kao što je Feniks. Disk od svjetlosti su takođe koristili na pompejskim zidnim crtežima za tipiziranje bogova i polubogova. Običaj egipatskih i sirijskih kraljeva da sebe predstavljaju krunom sa zracima koja ukazuje na njihov status polubogova raširio se po istoku i zapadu. U Rimu oreol je isprva korišćen samo za preminule imperatore kao znak nebeskog blaženstva, ali kasnije su i živim vladarima davane krune sa zracima.“[8]
„U ranoj hrišćanskoj umjetnosti nimbus (oreol) nije se nalazio na nijednoj predstavi Boga niti nebeskih bića.“[9]
„Od najdrevnijih vremena, sunce je bilo omiljeni „bog“ ili simbol boga za paganske narode svuda po svijetu. Vavilonjani, Persijanci, Egipćani, Grci i Rimljani, svi su imali svoje bogove sunca. Urođenički narodi Sjeverne i Južne Amerike široko su upražnjavali obožavanje sunca, kao njihovi azijatski preci. Obožavanje sunca praktikovali su i narodi Srednjeg Istoka. Evropljani su isto bili duboko uključeni u obožavanju sunca, a mnogi njihovi praznici bogu sunca nastavili su da se vrše nakon formalne konverzije u hrišćanstvo. Ovi običaji mogu se vidjeti i danas u službi na uskršnju nedjelju [nedjelja je dan boga sunca, lat. dies solis, eng. Sunday, njem. Zontag…], uskršnjoj vatri i jutarnjoj službi na izlasku sunca, kao i u božićnom paljenju badnjaka.“[10]
„Upotreba oreola ili nimbusa potiče od paganskih grčkih i rimskih predstava njihovog boga sunca. Kasniji umjetnici prihvatili je za upotrebu na hrišćanskim slikama.“[11]
„Stvarna tajna Konstantina i rimskih biskupa je njihovo lukavo uvođenje obožavanja sunca i paganizma u hrišćanstvo. To je urađeno na tako prepreden način da je vjekovima bilo prekriveno velom unutar vjere. Preko Konstantina paganizam i hrišćanstvo su se sjedinili u Rimskoj imperiji. Obožavanje sunca, koje se javlja u gotovo svakoj paganskoj religiji na svijetu, uskoro se pojavilo u hrišćanskoj umjetnosti, ikonografiji i teologiji. Oreol koji se često može vidjeti na Hristu i Mariji je u stvari simbol obožavanja sunca.“[12]
__________________________________
[1] Encyclopaedia Britannica, Halo.
[2] Vidi 1. Mojsijeva 10:8-12; 11:1-9.
[3] Paganism in the Church – Part 2, by Joe Crews.
[4] The Mysteries of Mithra by Franz Cumont [1903].
[5] The Two Babylons by Alexander Hislop.
[6] Encyclopedia Americana, Vol. 6, p. 623.
[7] Man and His Gods, p.2013.
[8] Catholic Encyclopedia, New Advent – “Nimbus in Art”.
[9] Isto.
[10] Sun Worship by Wayne Blank.
[11] Isto.
[12] Beyond The Da Vinci Code by Alan Parker, Th.D